NATO nazywamy Organizację Traktatu Północnoatlantyckiego, która jest jedną z najbardziej znaczących instytucji międzynarodowych na świecie. Sojusz ten powstał dokładnie 4 kwietnia 1949 r. w wyniku podpisania Traktatu Północnoatlantyckiego. Organizacja ta sprzymierza 30 państw członkowskich z Europy i Ameryki Północnej.
Cele NATO - priorytety
Do głównych celów NATO należy dbanie o wzajemne bezpieczeństwo w życiu codziennym przy użyciu środków politycznych i wojskowych. Poprzez środki polityczne rozumie się promowanie wartości demokratycznych oraz konsultację w sprawach związanych z bezpieczeństwem i obronnością narodów. Natomiast użycie środków wojskowych polega na zapewnieniu potencjału militarnego, lecz mając na uwadze pokojowe rozwiązywanie sporów. Organizacja kieruje się zasadą jeden za wszystkich wszyscy za jednego, oznaczającą, że atak skierowany w stronę jednego państwa uznaje się za atak wymierzony w cały sojusz. Przedstawia to Artykuł 5 Traktatu Waszyngtońskiego, który dotychczas wykorzystano tylko raz. Odnosiło się to do ataków terrorystycznych, które miały miejsce w Stanach Zjednoczonych we wrześniu 2001 r.
Jakie funkcjonuje sojusz NATO?
Jedynym organem traktowym paktu jest Rada Północnoatlantycka, której głównej siedziba znajduje się w Brukseli. To właśnie ona wydaje komunikaty skierowane do opinii publicznej i państw, które nie należą do organizacji. Najważniejsze stanowisko w tym sojuszu zajmuje sekretarz generalny NATO, który jest wybierany na 4 letnią kadencję Przewodniczącego Rady Północnoatlantyckiej. Wszystkie decyzje zatwierdzane przez organizacje podejmowane są na zasadzie konsensusu, czyli poprzez głosowanie państw członkowskich. Codzienną działalność NATO finansuje się ze wspólnych budżetów należących do niej państw.
NATO - warunki przystąpienia
Warunki członkostwa w NATO przedstawia się w artykule 10 Traktatu Waszyngtońskiego. Głosi on, iż członkiem sojuszu może zostać każde państwo europejskie, które jest w stanie realizować jego zapisy oraz wnosi wkład do bezpieczeństwa obszaru północnoatlantyckiego. Wówczas państwo takie otrzymuje zaproszenie do przynależenia w organizacji, jednakże wymagana jest jednomyślna zgoda wszystkich członków należących do paktu. Podejmując takie decyzje, bierze się pod uwagę przede wszystkim wymagania polityczne, prawne, ekonomiczne i wojskowe. Po takich weryfikacjach państwo musi wysłać list intencyjny do Sekretarza Generalnego, deklarując akceptacje obowiązków i zobowiązań wynikających z członkostwa. Kolejnym krokiem przystąpienia jest podpisanie przez pozostałe kraje protokołów akcesyjnych, które następnie ulegają ratyfikacji. Po zakończeniu ratyfikacji do gospodarza traktatu wysyła się powiadomienia o przyjęciu protokołów, zgodnie z którymi przewidziane jest przystąpienie państwa do paktu. Następnie sekretarz generalny zaprasza nowego członka do wstąpienia w sojusz i w ostatnim kroku następuje oficjalne przystąpienie do NATO.
Jakie państwa są w NATO? - stan na 2023 rok
Według danych z 2023 r. organizacja liczy 30 państw członkowskich. Najnowszym z nich jest Macedonia Północna. Kolejnymi kandydatami przystąpienia do sojuszu są Bośnia i Hercegowina, Finlandia, Szwecja. W kolejności daty przystąpienia do paktu NATO należą: Belgia, Kanada, Dania, Francja, Islandia, Włochy, Luksemburg, Holandia, Norwegia, Portugalia, Wielka Brytania oraz Stany Zjednoczone. Następnie dołączyły do niego Grecja oraz Turcja.